In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) zijn duidelijke verplichtingen vastgelegd om de veiligheid en gezondheid van werknemers te waarborgen. Bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen moeten prioriteit geven aan het voorkomen van ongevallen en het minimaliseren van de risico’s voor hun werknemers. Een belangrijk doel hierbij is het voorkomen van acute blootstelling aan deze stoffen, die ernstige gezondheidsschade kan veroorzaken. Een goede kennis door middel van een cursus Basiskennis gevaarlijke stoffen is dan raadzaam te volgen.
Het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) biedt een verdere uitwerking van de algemene doelstellingen van de Arbowet en bevat specifieke regels waaraan zowel werkgevers als werknemers zich moeten houden om de arbeidsrisico’s effectief te beheersen. Dit besluit richt zich niet alleen op preventie, maar ook op het vastleggen van verantwoordelijkheden en procedures om incidenten te vermijden. Bovendien stelt de wetgever in bepaalde gevallen de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) in staat om nadere regels te formuleren. Deze zijn uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenregeling, die aanvullende details en verduidelijkingen biedt over specifieke onderwerpen uit de Arbowet en het Arbobesluit. De regeling maakt eveneens deel uit van de reguliere wetgeving en kan dus directe gevolgen hebben voor de naleving van de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften binnen een bedrijf. Bedrijven moeten daarom rekening houden met zowel de Arbowet, het Arbobesluit als de Arbeidsomstandighedenregeling.
Wanneer werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan kankerverwekkende, mutagene of reprotoxische stoffen, gelden er aanvullende en specifieke voorschriften, die zijn opgenomen in hoofdstuk 4, afdeling 2 van het Arbobesluit. Naast de standaardmaatregelen bij het werken met gevaarlijke stoffen, worden bedrijven verplicht om, indien mogelijk, deze stoffen te vervangen door minder gevaarlijke alternatieven. Waar vervanging niet mogelijk is, moet de blootstelling zoveel mogelijk worden beperkt, zelfs als deze onder de wettelijke grenswaarden ligt. Ook is het verplicht om een lijst bij te houden van alle werknemers die worden of mogelijk kunnen worden blootgesteld aan kankerverwekkende of mutagene stoffen. Deze lijst moet zorgvuldig worden bijgehouden en vormt een belangrijk onderdeel van de risicobeheersing.
In de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moet een gedetailleerde beoordeling worden gemaakt van de mate waarin werknemers worden blootgesteld aan deze stoffen. Deze beoordeling dient nauwkeurig te zijn en alle relevante factoren mee te nemen, zoals de duur en intensiteit van de blootstelling, evenals de specifieke omstandigheden waaronder de stoffen worden gehanteerd. Dit geldt voor alle hoeveelheden van kankerverwekkende en mutagene stoffen, zelfs wanneer de opslaghoeveelheden onder de aangegeven drempels liggen.
Voor reproductietoxische stoffen gelden aanvullende eisen, zoals vastgelegd in artikel 4.2a van het Arbobesluit. Dit artikel verplicht werkgevers om nauwkeurig bij te houden hoeveel van deze stoffen worden gebruikt, hoeveel werknemers eraan worden blootgesteld, en op welke wijze er met de stoffen wordt gewerkt. Dit helpt om de potentiële risico’s voor zowel de gezondheid van werknemers als hun toekomstige reproductieve gezondheid beter te beheren en te verminderen.
Verder dienen werkgevers hun werknemers adequaat te informeren over de risico’s van blootstelling aan gevaarlijke stoffen, en moeten er passende beschermingsmaatregelen worden getroffen, zoals het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, ventilatiesystemen en veilige werkmethoden. Daarnaast moeten werkgevers regelmatig trainingen en voorlichting organiseren om ervoor te zorgen dat werknemers zich bewust zijn van de gevaren en weten hoe ze zichzelf kunnen beschermen.
Al deze maatregelen vormen samen een uitgebreid kader om de veiligheid en gezondheid van werknemers te waarborgen, met specifieke aandacht voor de gevaren van kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische stoffen. Deze regelgeving draagt bij aan het creëren van een veilige werkomgeving waarin de blootstelling aan gevaarlijke stoffen tot een minimum wordt beperkt, en zorgt ervoor dat bedrijven hun wettelijke verplichtingen nakomen in het kader van de Arbowet en het Arbobesluit.